Czym jest hardshell i dla kogo została zaprojektowana?

W trakcie górskich wycieczek, spokojna wędrówka w słoneczny dzień szybko może zamienić się w zmagania z deszczem, mgłą i silnym wiatrem. Zakładamy więc bieliznę termoaktywną, warstwy termiczne oraz wiatroszczelną i wodoodporną kurtkę. W zależności od temperatury powietrza, siły wiatru, opadów i intensywności wysiłku, będziemy zmniejszać liczbę warstw termicznych i ściągać lub zakładać kurtkę zewnętrzną.

Jak zrodził się pomysł na kurtki membranowe hardshell?

Dawniej wędrujący leśnymi duktami i górskimi szlakami stosowali w razie niepogody płaszcze z brezentu lub ortalionowe kurtki. Jednak na dłuższą metę wszystkie powodowały przepocenie, gdyż nie przepuszczały powietrza. Dopiero w latach 60-tych ubiegłego wieku opracowano nieprzemakalny i oddychający materiał zwany membraną. Był to materiał o porach tak niewielkich, iż nie przepuszczał cząsteczek wody, jednak na tyle dużych, by przepuścić parę wodną. Technologia membran mikroporowych bardzo szybko okazała się sukcesem i wkrótce zaczęto ją stosować do produkcji odzieży. Kurtki zaś, w których zastosowano tą technologię zaczęto określać mianem hardshell. Kurtki membranowe zaczęły pojawiać się w Polsce na dobre w latach 90-tych.

Czym jest kurtka hardshell?

W luźnym tłumaczeniu hardshell oznacza twardą skorupę. W warstwowym systemie ubierania znajduje się na samym wierzchu, chroniąc przed opadami atmosferycznymi. Pierwszą warstwę stanowi bielizna, którą nosi się bezpośrednio na skórze. Oczywiście dla potrzeb użytkowników, którzy podejmują znaczny wysiłek fizyczny dobrze by była termoaktywna, czyli odprowadzała nadmiar wilgoci z dala od ciała. Drugą warstwą jest odzież termiczna, mająca za zadanie nie dopuścić do utraty ciepła. Najpopularniejszym przykładem takiej warstwy jest polar, który posiada zarówno dobre właściwości termiczne jak i wysoką oddychalność. Trzecią warstwą, na samym wierzchu jest, mająca osłonić nas przed wiatrem i deszczem. I właśnie ta warstwa charakteryzująca się zastosowaniem paroprzepuszczalnej membrany decyduje o tym, że jest to odzież hardshellowa.

Pory w membranie potrafią być 20.000 razy mniejsze niż cząsteczka wody, co czyni kurtkę wodoodporną i 700 razy większe niż cząsteczka pary wodnej, co z kolei zapewnia odprowadzenie nadmiaru wilgoci powstałej na powierzchni skóry. Dzięki temu przetransportowana z pierwszej i drugiej warstwy wilgoć znajduje ujście przy jednoczesnym zachowaniu wodoodporności. Użycie zwykłej peleryny ochroniłoby nas przed deszczem, ale jednocześnie nie pozwoliło na odprowadzenie pary wodnej, co w dłuższej perspektywie powodowałoby najpierw przegrzanie, a następnie szybkie wychłodzenie organizmu. Sytuacja taka wywołuje ogromny dyskomfort i może doprowadzić do nieprzyjemnych konsekwencji zdrowotnych.

Rodzaje kurtek hardshell

Wraz ze wzrostem popularności kurtek membranowych producenci odzieży rozbudowali swoje kolekcje o nowe rozwiązania, mające na celu sprostać oczekiwaniom coraz większych grup odbiorców. W efekcie powstały kurtki dwuwarstwowe, dwuipółwarstowe oraz trójwarstowe.

• Dwulaminaty - modele dwuwarstwowe (2L), są najdłużej stosowane i najbardziej znane. Membrana jest w nich połączona na stałe z materiałem zewnętrznym, a dla podniesieniu komfortu zastosowano luźno związaną warstwę, zwykle w postaci siateczki, oddzielającą ciało od gładkiej powierzchni membrany. Rozwiązanie takie jest sprawdzone i stosowane najczęściej w modelach turystycznych oraz miejskich.
• Dwuipółlaminaty (2,5L) - odróżnia od modeli dwuwarstwowych brak luźnej warstwy oddzielającej membranę od ciała. W zamian zastosowano natryskiwany ekran mający poprawić komfort użytkowania i ochronić membranę przed uszkodzeniem, wydłużając jej żywotność. Rozwiązanie takie pozytywnie wpłynęło na obniżenie wagi i pakowności produktów. Jego odbiorcami są zwykle turyści, biegacze i rowerzyści.
• Trójlaminaty (3L) - składają się z 3 warstw, materiału zewnętrznego, membrany i materiału wewnętrznego. Wszystkie warstwy są ze sobą trwale połączone. Trójlaminaty są najbardziej trwałą formą hardshelli, najmniej podatną na uszkodzenia i starzenie, zwykle charakteryzują się też wysokimi parametrami nieprzemakalności. Po to rozwiązanie sięgają najczęściej zaprawieni turyści, alpiniści i wspinacze.

Ważne cechy kurtki hardshell

• Grubość materiału/gramatura - kurtki o grubszym materiale zewnętrznym charakteryzują się wysoką trwałością i wytrzymałością mechaniczną, cieńsze odpowiedniki są za to lżejsze.
• Krój - dłuższe i nieco luźniejsze sprawdzają się w klasycznej turystyce, skutecznie chroniąc przed wiatrem i podnosząc komfort cieplny. Pozostawiają przestrzeń do założenia dodatkowej warstwy odzieży termicznej. Modele krótsze są lżejsze i zapewniają właściwy komfort podczas intensywnego ruchu.
• Kieszenie – duża ich ilość pomaga dobrze zorganizować akcesoria. Kurtki wspinaczkowe mają zwykle dwie kieszenie ze względów praktycznych, gdyż nie przeszkadzają w założeniu uprzęży.
• Kaptur – powinien posiadać regulację obwodu oraz wysokości. Przydatny jest również usztywniany daszek oraz zapinana na rzep garda.
• Wywietrzniki pod pachami – wspomagają proces odprowadzania ciepła i pary wodnej podczas wspinaczki oraz intensywnych opadów lub silnego wiatru.
• Zamek – Dobrym rozwiązaniem, zwłaszcza w długich kurtkach, jest stosowanie zamka dwubiegunowego. Pozwala on rozpiąć kurtkę od dołu poprawiając wentylację i swobodę ruchów.

Hardshell czy softshell, a może windstopper?

Softshell to lekka, elastyczna dzianina, która może być wyposażona w dodatkową warstwę ocieplającą. Jest zaprojektowana z myślą o osobach aktywnych, którzy ceniącym sobie wysoką oddychalność i swobodę ruchów przy zachowaniu wysokiego poziomu ochrony przed wiatrem. Elastyczna oraz przyjemna w dotyku tkanina jest cechą najmocniej odróżniającą softshell od hardshellu. O wiatroodporności softshelli nie decyduje membrana, a specjalny splot gęsto tkanych włókien. Dzięki takiemu rozwiązaniu uzyskuje się wyjątkowo dobrą oddychalność. Dodatkowo softshell zabezpieczony warstwą DWR (Durable Water Repellent) zapewnia od kilku do kilkudziesięciu minutową ochronę przed deszczem.

Windstopper

Jest to hybryda kurtki softshellowej z hardshellową, a elementem wspólnym stała się membrana. Membrana stosowana w windstopperach posiada zwykle większe pory gwarantujące wysoki poziom oddychalności oraz stosunkowo dobrą nieprzemakalność.